KALENDARZ

Clyde William Tombaugh urodzony 4 lutego 1906 w Streator, Illinois, zmarł 17 stycznia 1997 w Las Cruces, Nowy Meksyk) – amerykański astronom, odkrywca w 1930 roku planety karłowatej Pluton, przez długi czas uważanej za dziewiątą planetę Układu Słonecznego.

Początkowo miłośnik astronomii i obserwator planet Marsa i Jowisza. Pracował w Lowell Observatory jako technik-fotograf nieba w 1929 roku. W kwietniu 1929 roku zaczął zbierać i porównywać zdjęcia przy użyciu aparatu do porównywania fotografii zwanego komparatorem błyskowym (Blink-Comparator). W odróżnieniu od Gallego, który znalazł Neptuna od razu, Tombaugh odbył prawdziwy maraton. Wreszcie w styczniu 1930 roku poinformował dyrektora obserwatorium V.M. Sliphera, że odkrył od dawna poszukiwaną planetę.

Odkrył poza tym kometę 274P/Tombaugh-Tenagra, 5 gromad otwartych (np. Tombaugh 4), gromadę kulistą, supergromadę galaktyk oraz 14 innych planetoid (w sumie obserwował ich 775).

Galileusz, wł. Galileo Galilei (ur. 15 lutego 1564 w Pizie, zm. 8 stycznia 1642 w Arcetri) – włoski astronom, astrolog, matematyk, fizyk i filozof, prekursor nowożytnej fizyki. 

Urodził się w Pizie. Ojciec, Vincenzo Galilei, był teoretykiem muzyki, kompozytorem i handlarzem wełną, matką była Giulia Ammannati. Galileo był najstarszym dzieckiem w rodzinie.

Imię Galileo pochodziło od przodka (Galileo Bonaiuti), który był znanym politykiem, lekarzem i wykładowcą na początku XV wieku – w tym samym czasie rodzina zmieniła nazwisko na Galilei.

Elementarne wykształcenie pobierał w domu rodzinnym, następnie w wieku 11 lat rozpoczął naukę w szkole zakonnej u jezuitów (walombrozjanów) w klasztorze Santa Maria di Vallombrosa (niedaleko Florencji). Gdy w wieku 15 lat zakomunikował ojcu, że chce zostać mnichem, ten natychmiast zareagował, zabierając go z klasztoru. W 1581 roku, w wieku 17 lat rozpoczął studia na Uniwersytecie w Pizie (medycyna – zgodnie z życzeniem ojca). Studiów tych nie ukończył, gdyż bardziej interesowała go matematyka. Dawał prywatne lekcje matematyki we Florencji i Sienie.

W roku 1589 został wykładowcą matematyki na uniwersytecie w Pizie. Następnie w roku 1592 przeniósł się na Uniwersytet w Padwie, gdzie do roku 1610 wykładał geometrię, mechanikę i astronomię. W późniejszym życiu rozwijał metodę naukową poprzez liczne eksperymenty i obserwacje.

Galileusz, na podstawie swoich obserwacji, przekonał się o słuszności teorii heliocentrycznej Kopernika w czasie, gdy Kościół bronił teorii geocentrycznej.

Nigdy się nie ożenił, ale miał z Mariną Gambą troje dzieci: córki Virginię (ur. 1600) i Livię (ur. 1601) (które zostały zakonnicami) i syna Vincenzia (ur. 1606).

Pluton został odkryty 18 lutego 1930 roku przez amerykańskiego astronoma, Clyde’a Tombaugha, pracującego w Lowell Observatory w Arizonie. Obiekt został przez niego zauważony na zdjęciach zrobionych między 23 a 29 stycznia tegoż roku. Po uzyskaniu fotograficznego potwierdzenia, 13 marca wysłał telegraficzną wiadomość do Obserwatorium Harvard College. W późniejszym czasie zdjęcia jeszcze z 1915 roku potwierdziły istnienie nowego obiektu.

Mikołaj Kopernik urodził się 19 lutego 1473 w Toruniu, przy ul. św. Anny (obecnie ul. Kopernika nr 15, choć według niektórych badaczy jak np. Karol Górski istnieje pogląd, że był to dom nr 17), w rodzinie kupca Mikołaja i Barbary pochodzącej z rodziny Watzenrode. 

Autor dzieła De revolutionibus orbium coelestium (O obrotach sfer niebieskich)przedstawiającego szczegółowo i w naukowo użytecznej formie heliocentryczną wizję Wszechświata. Wprawdzie koncepcja heliocentryzmu pojawiła się już w starożytnej Grecji (jej twórcą był Arystarch z Samos), to jednak dopiero dzieło Kopernika dokonało przełomu i wywołało jedną z najważniejszych rewolucji naukowych od czasów starożytnych, nazywaną przewrotem kopernikańskim.

W 1626 r. dzieło to wraz z innymi łupami trafiło do Szwecji.

Oprócz tego do osiągnięć naukowych Kopernika można dołączyć sformułowanie prawa Kopernika-Greshama (ekonomia) oraz sformułowanie twierdzenia Kopernika (geometria).

Był renesansowym polihistorem, poza astronomią zajmował się również matematyką, prawem, ekonomią, strategią wojskową[potrzebny przypis], astrologią, był także lekarzem oraz tłumaczem.

SN 1987A – gwiazda supernowa zaobserwowana 23 lutego 1987 w Wielkim Obłoku Magellana.

Najjaśniejsza supernowa od 1604 roku widoczna gołym okiem. Maksymalną jasność osiągnęła 18 maja 1987 roku. Przed eksplozją gwiazda miała promień wynoszący około 35±5 R☉, przy wybuchu gwiazda wyrzuciła w przestrzeń kosmiczną materię o masie ok. 18±1,5 M☉.
Została odkryta przez Iana Sheltona i Oscara Duhalde’a z Obserwatorium Las Campanas 24 lutego 1987, oraz niezależnie przez innych astronomów z Nowej Zelandii

Scientific Identity, Portrait of John Frederick William Herschel

John Frederick William Herschel (ur. 7 marca 1792 w Slough, zm. 11 maja 1871 w Collingwood w hrabstwie Kent) – angielski astronom, chemik i fizyk, syn Mary Pitt i Williama Herschela. 

Ukończył Eton College, następnie w latach 1808–1816 studiował astronomię i matematykę w St John’s College na Uniwersytecie Cambridge. Studia licencjackie zakończył w roku 1813 jako drugi najlepszy na roku (ang. Second Wrangler). Studia magisterskie ukończył w roku 1816. W tymże roku porzucił świetnie się zapowiadającą karierę uniwersytecką, by pomóc choremu już ojcu w jego działalności i poświęcił się astronomii.

Od 1816 roku badał gwiazdy podwójne i mgławice. Zapał do badania nieba odziedziczył po ojcu, który odkrył Urana oraz zajmował się badaniami jego satelitów. Pierwszym dużym osiągnięciem była obserwacja gwiazd podwójnych, skatalogowanych przez jego ojca. Po śmierci ojca użył jego teleskopu do uaktualnienia katalogu gromad i mgławic. W latach 1821–1823, współpracując z Jamesem Southem, opublikował w „Philosophical Transactions” nowy katalog 5057 gwiazd podwójnych, z których sam odkrył 3347, za który obaj otrzymali Złoty Medal Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego i Nagrodę Lalande’a (1825) Paryskiej Akademii Nauk.

W 1820 był jednym z założycieli Towarzystwa Astronomicznego (Astronomical Society)[2]. Od 1824 do 1827 był sekretarzem Królewskiego Towarzystwa (Royal Society)[2]. Potem w latach 1827–1829 pełnił funkcję prezydenta Towarzystwa Astronomicznego.

W 1833 ukazała się jego znakomita, przeznaczona dla laików książka Treatise on Astronomy.

W roku 1834 wyjechał do Afryki, by stamtąd lepiej zbadać południową część nieba niewidoczną z Europy i naszkicować jej mapy. Pracował na Przylądku Dobrej Nadziei, odkrywając tam wiele nowych mgławic i gwiazd podwójnych. Odkrył w Obłoku Magellana 278 mgławic i skupień oraz 600 gwiazd. W czasie tej podróży chciał też przyjrzeć się komecie Halleya, która w 1835 roku miała pojawić się na niebie. Po powrocie do Anglii poddał analizie i opublikował wyniki swoich badań. Przez kolejną kadencję był prezydentem teraz już Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego (Royal Astronomical Society) – w latach 1839–1841 (później także 1847–1849)[3]. Konsekwentnie odrzucał liczne oferty na objęcie prestiżowych akademickich i politycznych stanowisk, preferując spokojną pracę badawczą. Od 1849 uzupełniał swój traktat przez 12 kolejnych wydań. Dokonał nieudanej próby zamiany brytyjskiego systemu monetarnego na system dziesiętny.

Sir William Herschel obserwował planetę w dniu 13 marca 1781, w ogrodzie swego domu na New King Street 19, w miejscowości Bath w hrabstwie Somerset (obecnie Herschel Museum of Astronomy), ale początkowo (26 kwietnia 1781 r.) ogłosił swoje odkrycie jako kometę. Herschel „zaangażował się w szereg prac dotyczących paralaksy gwiazd stałych” za pomocą teleskopu własnej konstrukcji.

W swoim dzienniku zapisał następującą notatkę: „w kwartylu blisko ζ Tauri … Mgława Gwiazda albo, być może, Kometa”. W dniu 17 marca zauważył: „Szukałem Komety lub Mgławej Gwiazdy i stwierdziłem, że jest to Kometa, ponieważ zmieniła swe położenie”[12]. Przedstawiając swoje odkrycie Towarzystwu Królewskiemu, nadal twierdził, że znalazł kometę, ale także pośrednio porównał ją do planety.

Obiekt został wkrótce powszechnie uznany za nową planetę. W 1783 Herschel osobiście powiadomił o tym fakcie prezesa Royal Society, Josepha Banksa: „W oparciu o obserwacje najwybitniejszych Astronomów w Europie wydaje się, że nowa gwiazda, którą miałem zaszczyt wskazać im w marcu 1781, jest Planetą Układu Słonecznego”

Albert Einstein (ur. 14 marca 1879 w Ulm, zm. 18 kwietnia 1955 w Princeton) – fizyk teoretyczny i laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1921 roku za „wkład do fizyki teoretycznej, zwłaszcza opis prawa efektu fotoelektrycznego”.

Twórca szczególnej teorii względności i autor wynikającej z niej równoważności masy i energii, sformułowanej słynnym wzorem E = mc2. Twórca ogólnej teorii względności oraz opartych na niej pierwszych modeli kosmologicznych oraz przewidywań dotyczących fal grawitacyjnych. Współtwórca teorii fotonu i dualizmu korpuskularno-falowego światła, a przez to mechaniki kwantowej. Jednocześnie – czołowy krytyk jej najczęstszej, kopenhaskiej interpretacji i współautor paradoksu EPR. Odkrywca emisji wymuszonej, statystyki Bosego-Einsteina i możliwości istnienia kondensatu Bosego-Einsteina. Zwykle jest uznawany za niemieckiego fizyka żydowskiego pochodzenia.

Einstein jest uważany za jednego z największych lub największego fizyka XX wieku, obok innych twórców mechaniki kwantowej – jak Paul Dirac, Werner Heisenberg czy Erwin Schrödinger – lub przed nimi. Jego ogólna teoria względności jest uważana za jeden z największych przełomów w fizyce XX wieku, obok wspomnianej teorii kwantów.

Jednocześnie Einstein jest uznawany za jednego z największych fizyków w całej historii, obok Newtona, Maxwella czy Galileusza. W 1999 r. czasopismo naukowe Physics World w gronie 100 wiodących fizyków przeprowadziło ankietę. Jako największego fizyka wszech czasów wskazała właśnie Einsteina. W 1999 r. Einstein był też uznany za człowieka stulecia według amerykańskiego tygodnika „Time”.

Einstein opublikował ponad 450 prac, w tym ponad 300 naukowych. Wniósł też swój wkład do rozwoju filozofii nauki.

John W. Draper wykonał w 1840 roku pierwszy dagerotyp rejestrujący bezpośrednio Księżyc. Niestety od swojego powstania uległ wielu zniszczeniom i dziś dostępna jest jedynie mocno sfatygowana wersja.