Delta Corvi -Algorab
W gwiazdozbiorze Kruka znajduje się dość jasna, blisko 3-magnitudowa gwiazda, Algorab (delta Corvi). I nie tylko parametry fizyko- chemiczne są w jej przypadku interesujące, ale również walory obserwacyjne. Algorab jest gwiazdą podwójną, która dzięki zjawiskom optycznym wyróżnia się na tle wielu innych obiektów.
Wiadomo, że nie istnieją szare czy też fioletowe gwiazdy, jednak w wyniku nałożenia się barw składników systemu niekiedy gwiazda podwójna, oglądana w okularze teleskopu, wykazuje „niestandardowy” kolor. Delta Corvi jest obiektem łatwo dostępnym, nawet dla obserwatorów dysponującym niewielkim sprzętem. Robert Burnham, w swym podręczniku („Burnham’s Celestial Handbook) opisuje barwę komponentów: żółtawa i blado liliowa (taki mdły różo-fiolet). Obserwowałam ten obiekt wielokrotnie i za każdym razem miałam zbliżone odczucia. Składowe Algorabu widziałam jako kredowo jasnożółtą oraz brązowo-jagodową, nieco burą, szarawą. Nie jest to, rzecz jasna, zbyt naukowe podejście do tematu, ale dla takich odczuć estetycznych zdecydowanie warto zerknąć na deltę z Kruka.
Algorab jest systemem podwójnym. Składa się z gorącego podolbrzyma o jasności ok. 3m oraz pomarańczowej, chłodnej gwiazdy ciągu głównego, zaledwie 8,5- magnitudowej. A0IV(n) i K0V. Jak już zostało wspomniane, obserwowane kolory odbiegają od rzeczywistych. Naprawdę gwiazdy mają zabarwienie odpowiednio: biało- błękitne oraz żółto- pomarańczowe. Dzieli je odległość kątowa ok. 24”. Różnica jasności (aż 5,5m !) mogłaby sprawić, że ciemny składnik niknąłby w blasku jaśniejszego. Ale tak duża odległość między gwiazdami systemu rozwiązuje problem. Obie są doskonale widoczne.
Algorab znajduje się względnie blisko Ziemi: zaledwie 86 l.ś. Pierwotny składnik zużył już dostępne zapasy paliwa wodorowego i opuścił ciąg główny stając się podolbrzymem. Cechuje się wysoką prędkością rotacji, która w obszarze równika przekracza wartość 200 km/s. Zapewne szybki ruch wirowy przyczynił się do rozmytych linii w widmie spektroskopowym gwiazdy (oznaczenie „n” w rozszerzonym zapisie typu widmowego). Obecne są również pasma emisyjne, ich obecność może być spowodowana istnieniem dysku pyłowego w płaszczyźnie ekliptyki gwiazdy.
Interesującą (acz subtelną) cechą delty Corvi A jest jej krótkookresowa zmienność w zakresie intensywności absorpcyjnych pasm-K jonów wapnia. Badania nad tym zjawiskiem przyczyniły się do powstania hipotezy, wg której owa zmienność jest spowodowana sublimacją materii tzw. egzo- komet (odpowiedników komet w U.S.) Istnieje spora szansa, że Algorab zawiera własny system planetarny. Wnioskujemy o tym na podstawie obecności egzokomet.
Pod względem niezwykłych parametrów widmowych, delta Corvi przypomina gwiazdę Południowego Nieba: betę Pictoris- młodą, należącą do typu widmowego A, szybko rotującą, otoczoną przez dysk pyłowy, z podobną zmiennością pasm wapniowych.
W literaturze Algorab jest niejednokrotnie do beta Pictoris przyrównywany. Lista gwiazd, u których stwierdzono obecność egzokomet nie jest, póki co pokaźna. Ale takie gwiazdy istnieją i możliwe, że jest ich znacznie więcej, niż się obecnie wydaje.
70 views
