KALENDARZ

lut
23
niedz.
2025
W 1987 roku wybucha supernowa SN 1987A
lut 23 całodniowy

SN 1987A – gwiazda supernowa zaobserwowana 23 lutego 1987 w Wielkim Obłoku Magellana.

Najjaśniejsza supernowa od 1604 roku widoczna gołym okiem. Maksymalną jasność osiągnęła 18 maja 1987 roku. Przed eksplozją gwiazda miała promień wynoszący około 35±5 R☉, przy wybuchu gwiazda wyrzuciła w przestrzeń kosmiczną materię o masie ok. 18±1,5 M☉.
Została odkryta przez Iana Sheltona i Oscara Duhalde’a z Obserwatorium Las Campanas 24 lutego 1987, oraz niezależnie przez innych astronomów z Nowej Zelandii.

Artykuł na ten temat: https://astrofan.pl/sn-1987a/

mar
20
czw.
2025
Początek astronomicznej Wiosny
mar 20 całodniowy

Wiosna astronomiczna rozpoczyna się w momencie równonocy wiosennej i trwa do momentu przesilenia letniego, co w przybliżeniu oznacza na półkuli północnej okres pomiędzy 21 marca a 22 czerwca (czasami daty te wypadają dzień wcześniej lub dzień później, a w roku przestępnym mogą być dodatkowo cofnięte o jeden dzień). Podczas wiosny astronomicznej dzienna pora dnia jest dłuższa od pory nocnej, a ponadto z każdą kolejną dobą dzień jest dłuższy, noc krótsza, aż do przesilenia letniego, od tego dnia dni stają się krótsze.

wiosny

lip
17
czw.
2025
W 1850 roku wykonano pierwszą fotografię gwiazdy
lip 17 całodniowy

Wega była pierwszą sfotografowaną gwiazdą. Miało to miejsce 17 lipca 1850 roku. Jej dagerotyp otrzymano po stusekundowym naświetlaniu w obserwatorium Uniwersytetu Harvada.

lip
28
pon.
2025
1851-pierwsze zdjęcie całkowitego zaćmienia Słońca
lip 28 całodniowy

W Królewcu podczas fazy całkowitej J.Berkowski uzyskał pierwszy w historii obraz fotograficzny (tzw. dagerotyp) całkowicie zaćmionego Słońca.

sie
12
wt.
2025
Maksimum Perseidów
sie 12 całodniowy

 

Nawet „niedzielni” obserwatorzy nieba wiedzą, że co roku spodziewać się można roju meteorów, po którym można oczekiwać nawet 100 zjawisk na godzinę w czasie przyjemnych, ciepłych, lipcowo-sierpniowych nocy. Ich największa wydajność to stosunkowo krótki okres czasu tuż przed połową sierpnia.


RYS HISTORYCZNY
Obserwujemy je już co najmniej prawie 2000 lat, a najstarsze chińskie zapiski o obserwacjach pochodzą z 36 roku naszej ery. Liczne wzmianki pojawiają się w chińskich, japońskich i koreańskich relacjach między ósmym a jedenastym stuleciem ale tylko sporadyczne odniesienia znajdujemy w późniejszych wiekach. Nazywane są „łzami świętego Wawrzyńca” ponieważ 10 sierpnia jest dniem jego męczeńskiej śmierci i datą festiwalu tego świętego we Włoszech. W 1839 roku po raz pierwszy Eduard Heis określił maksymalną ilość meteorów na godzinę (160). Od tej pory, co roku prowadzone są obliczenia ZHR.

Obserwacje i obliczenia poczynione między 1864 i 1866 rokiem przez GV Schiaparelliego pozwoliły wykazać związek między rojem a okresową kometą 109P/Swift-Tuttle, która została odkryta w 1862 roku i było to pierwsze powiązanie roju meteorów z kometą (tuż później Schiaparelli powiązał Leonidy z kometą Tempel–Tuttle). Ostatnie pojawienie się komety 109P/Swift-Tuttle miało miejsce w 1992 roku. Nie było to spektakularne zjawisko ale dawało nadzieję na wysyp meteorów rok później. W sierpniu 1993 roku obserwatorzy z całego świata donosili o 200 do 500 meteorów na godzinę!


RADIANT
Sprawa radiantu Perseidów jest nieco skomplikowana. Główny radiant znajduje się w pobliżu gwiazdy Eta Persei, ale inne radianty wydają się być aktywne w tym samym czasie. Już w 1879 roku W. F. Denning wskazał na istnienie dwóch równoległych rojów z okolic Chi i Gammy Persei. Ten ostatni rój jest jednym z najbardziej aktywnych rojów wtórnych w XX wieku. Jednym z najnowszych przykładów złożoności roju Perseidów są trzy badania przeprowadzone w latach 1969-1971 przez obserwatorów na Krymie. Oprócz głównego radiantu w pobliżu Ety Persei potwierdziły one istnienie radiantów pobliżu Chi i Gamma Persei, jak również drobne „ogniska” pobliżu Alfy i Bety Persei. Te ostatnie są zwykle krótkotrwałe i poruszają się prawie równolegle do głównego radiantu.


KIEDY?
Ziemia na swojej orbicie napotyka pozostałości komety Swift-Tuttle od 17 lipca do 24 sierpnia jednak w najbardziej „zatłoczonym” miejscu znajduje się co roku około 12 sierpnia. Oznacza to, że najwięcej meteorów zobaczymy właśnie w okolicach tej daty, ale mniejsze ilości można złapać przez około dwa tygodnie przed maksimum i niecałe dwa tygodnie po nim. Gwiazdozbiór Perseusza najlepiej widoczny będzie w drugiej połowie nocy.