25 lat z Hubble’m

Właśnie dziś Kosmiczny Teleskop Hubble’a kończy 25 lat. Dokładnie 24 kwietnia 1990 roku teleskop nazwany na cześć amerykańskiego astronoma Edwina Hubble’a, został wyniesiony na orbitę przez prom kosmiczny Discovery. Przez ćwierć wieku przeprowadził ponad milion obserwacji około 38.000 obiektów, okrążył Ziemię 137.000 razy przebywając 5,5 miliarda kilometrów. 2,4 metrowe lustro dostarczyło ponad 100 terabajtów danych.

Idea teleskopów kosmicznych powstała w roku 1923. Hubble został sfinansowany w latach siedemdziesiątych XX wieku, jednak ze względu na problemy techniczne i budżetowe oraz katastrofę promu Challenger realizacja projektu była systematycznie odkładana.
Od momentu wystrzelenia w 1990 roku teleskop stał się jednym z najważniejszych przyrządów w historii astronomii. HST jest efektem współpracy NASA i ESA. Wspólnie z teleskopami Comptona, Chandra oraz Spitzera jest częścią programu Great Observatories.

20 maja 1990 roku rozpoczęła się nowa era w dziejach astronomii. Teleskop zarejestrował „pierwsze światło” – był to wielki dzień dla pracujących przy HST inżynierów i astronomów. Jako pierwszy obiekt wybrano gromadę otwartą NGC 3532 w Kilu, a jako detektor – szerokokątną kamerę WF/PC. Pod względem naukowym obraz nie był porażający, ale sam fakt, że teleskop działał, czynił go niezwykłym. Niespełna dwadzieścia pięć lat później opublikowano jubileuszowe zdjęcie odległej o 20 tysięcy lat świetlnych gromady gwiezdnej Westerlund 2, która znajduje się w tym samym gwiazdozbiorze.

Po wykonaniu pierwszej fotografii, stwierdzono, że zwierciadło ma niewłaściwy kształt. Okazało się, że problem polega na aberracji sferycznej, wprowadzonej przez zwierciadło główne. Rozważano możliwość sprowadzenia teleskopu na Ziemię. O wiele lepiej przedstawiała się opcja naprawy na orbicie. Ostatecznie wybrano ten drugi wariant
Hubble to jedyny teleskop serwisowany przez astronautów w przestrzeni kosmicznej. Dotychczas odbyło się pięć misji serwisowych, w latach 1993, 1997, 1999 , 2002 oraz 2009 (misje STS-61, STS-82, STS-103, STS-109, STS-125), podczas których przeprowadzono m.in instalację systemu COSTAR, który koryguje wadę optyczną teleskopu, instalację kamery WFPC2 oraz pamięci stałej, wymianę paneli słonecznych na znacznie wydajniejsze (2002 rok), wymianę żyroskopów i systemu pozycjonowania czy naprawę systemu chłodzenia.

…i małe kolorowe podsumowanie (wyjątkowo spodziewajcie się widoków jak z Hubble’a 😀 )