Mamy nowy kosmiczny adres!

W ogromnym Wszechświecie znajduje się niepozorna, błękitna planeta krążąca wokół przeciętnej gwiazdy na obrzeżach typowej galaktyki spiralnej. Idąc znacznie dalej, mówimy o Grupie Lokalnej Galaktyk, która z kolei przyporządkowana jest do Supergromady w Pannie (Supergromada Lokalna).

Po raz pierwszy naukowcy umieścili Drogę Mleczną w jeszcze większej strukturze składającej się z 100.000 galaktyk. Nazwano ją Laniakea, co w języku hawajskim oznacza „niezmierzone niebo”. Uznając taką definicję „supergromady” (użyto jej po raz pierwszy w takim znaczeniu), nasza nowa supergromada posiada masę i objętość ponad 100-krotnie większą niż Supergromada Lokalna.

Cały Wszechświat można traktować jako ogromną sieć zawierające gęsto upakowane galaktyki, dla których równowagą są gigantyczne przestrzenie, w których galaktyk nie znajdziemy – kosmiczne pustki. Supergromady stanowią największe struktury we wszechświecie, ale do tej pory naukowcy nie mieli pojęcia, jak dokładnie określić ich granice.

Astronomowie z University of Hawaii pod kierunkiem Brenta Tully’iego odkryli nową supergromadę, która zajmuje znacznie większą część Wszechświata, niż mogliśmy sobie wyobrazić. Laniakea rozciąga się na ponad pół miliarda lat świetlnych, zawiera 100.000 galaktyk o łącznej masie około 100 biliardów słońc (biliard = milion miliardów). Zespół Tully’ego skupił się na analizie położenia oraz kierunku i prędkości ruchu 8.000 najbliższych galaktyk. Aby określić ruch, który wynika z grawitacji, niezbędne było uwzględnienie (a raczej wyeliminowanie) w obliczeniach ruchu, który jest efektem rozszerzania się przestrzeni kosmicznej. Mimo że badanie obejmowało niewielki fragment obszaru Laniakei, wyniki badań umożliwiły określenie wzoru przepływu materii w nowej supergromadzie. W ten sposób powstała mapa „dorzecza”, którego składniki łączą się w większą strukturę.

Nazwę „Laniakea” zaproponował profesor Nawa’a Napoleon, językoznawca z Kapiolani Community College, w hołdzie żeglarzom z Polinezji, którzy dzięki dobrej znajomości nieba nawigowali w czasie dalekich wypraw po Oceanie Spokojnym.

Pomarańczową linią oznaczono granice supergromady. Niebieskie obszary to kosmiczne pustki, czerwone to miejsca, gdzie upakowanie materii jest największe. Zielony obszar po prawej stronie to Supergromada Perseus – Pisces. Powyżej Supergromada Coma i Supergromada Shapleya (lewy górny róg). Położenie Drogi Mlecznej wskazuje niebieski punkt. Czerwony punkt w pobliżu to Wielki Atraktor. Białe linie wskazują grawitacyjny ruch galaktyk.
Więcej szczegółów na filmie: