KALENDARZ

mar
13
pt.
2026
Odkrycie Urana
mar 13 całodniowy

Sir William Herschel obserwował planetę w dniu 13 marca 1781, w ogrodzie swego domu na New King Street 19, w miejscowości Bath w hrabstwie Somerset (obecnie Herschel Museum of Astronomy), ale początkowo (26 kwietnia 1781 r.) ogłosił swoje odkrycie jako kometę. Herschel „zaangażował się w szereg prac dotyczących paralaksy gwiazd stałych” za pomocą teleskopu własnej konstrukcji.

W swoim dzienniku zapisał następującą notatkę: „w kwartylu blisko ζ Tauri … Mgława Gwiazda albo, być może, Kometa”. W dniu 17 marca zauważył: „Szukałem Komety lub Mgławej Gwiazdy i stwierdziłem, że jest to Kometa, ponieważ zmieniła swe położenie”. Przedstawiając swoje odkrycie Towarzystwu Królewskiemu, nadal twierdził, że znalazł kometę, ale także pośrednio porównał ją do planety.

Obiekt został wkrótce powszechnie uznany za nową planetę. W 1783 Herschel osobiście powiadomił o tym fakcie prezesa Royal Society, Josepha Banksa: „W oparciu o obserwacje najwybitniejszych Astronomów w Europie wydaje się, że nowa gwiazda, którą miałem zaszczyt wskazać im w marcu 1781, jest Planetą Układu Słonecznego”

mar
14
sob.
2026
W 1879 roku urodził się Albert Einstein
mar 14 całodniowy

Albert Einstein (ur. 14 marca 1879 w Ulm, zm. 18 kwietnia 1955 w Princeton) – fizyk teoretyczny i laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 1921 roku za „wkład do fizyki teoretycznej, zwłaszcza opis prawa efektu fotoelektrycznego”.

Twórca szczególnej teorii względności i autor wynikającej z niej równoważności masy i energii, sformułowanej słynnym wzorem E = mc2. Twórca ogólnej teorii względności oraz opartych na niej pierwszych modeli kosmologicznych oraz przewidywań dotyczących fal grawitacyjnych. Współtwórca teorii fotonu i dualizmu korpuskularno-falowego światła, a przez to mechaniki kwantowej. Jednocześnie – czołowy krytyk jej najczęstszej, kopenhaskiej interpretacji i współautor paradoksu EPR. Odkrywca emisji wymuszonej, statystyki Bosego-Einsteina i możliwości istnienia kondensatu Bosego-Einsteina. Zwykle jest uznawany za niemieckiego fizyka żydowskiego pochodzenia.

Einstein jest uważany za jednego z największych lub największego fizyka XX wieku, obok innych twórców mechaniki kwantowej – jak Paul Dirac, Werner Heisenberg czy Erwin Schrödinger – lub przed nimi. Jego ogólna teoria względności jest uważana za jeden z największych przełomów w fizyce XX wieku, obok wspomnianej teorii kwantów.

Jednocześnie Einstein jest uznawany za jednego z największych fizyków w całej historii, obok Newtona, Maxwella czy Galileusza. W 1999 r. czasopismo naukowe Physics World w gronie 100 wiodących fizyków przeprowadziło ankietę. Jako największego fizyka wszech czasów wskazała właśnie Einsteina. W 1999 r. Einstein był też uznany za człowieka stulecia według amerykańskiego tygodnika „Time”.

Einstein opublikował ponad 450 prac, w tym ponad 300 naukowych. Wniósł też swój wkład do rozwoju filozofii nauki.

mar
20
pt.
2026
Początek astronomicznej Wiosny
mar 20 całodniowy

Wiosna astronomiczna rozpoczyna się w momencie równonocy wiosennej i trwa do momentu przesilenia letniego, co w przybliżeniu oznacza na półkuli północnej okres pomiędzy 21 marca a 22 czerwca (czasami daty te wypadają dzień wcześniej lub dzień później, a w roku przestępnym mogą być dodatkowo cofnięte o jeden dzień). Podczas wiosny astronomicznej dzienna pora dnia jest dłuższa od pory nocnej, a ponadto z każdą kolejną dobą dzień jest dłuższy, noc krótsza, aż do przesilenia letniego, od tego dnia dni stają się krótsze.

wiosny

mar
23
pon.
2026
1840 rok – wykonano pierwszą fotografię Księżyca
mar 23 całodniowy

John W. Draper wykonał w 1840 roku pierwszy dagerotyp rejestrujący bezpośrednio Księżyc. Niestety od swojego powstania uległ wielu zniszczeniom i dziś dostępna jest jedynie mocno sfatygowana wersja.

mar
25
śr.
2026
Odkrycie Tytana
mar 25 całodniowy

Tytan został odkryty w 25 marca 1655 roku przez Christiaana Huygensa, jako pierwszy spośród naturalnych satelitów Saturna. Nazwa księżyca pochodzi od tytanów z mitologii greckiej, którzy byli synami i córkami Uranosa (Nieba) i Gai (Ziemi).