Kallisto – księżyc Jowisza
Kallisto jest naturalnym satelitą Jowisza, największej z planet Układu Słonecznego. Ponadto stanowi jeden z czterech księżyców Galileuszowych. Pośród wszystkich księżyców Układu Słonecznego, zajmuje trzecie miejsce pod względem rozmiarów (Ganimedes > Tytan > Kallisto).
Kallisto ma bardzo zbliżoną wielkość do Merkurego (najmniejszej z planet). Ale za to jest od niego ok. 3-krotnie lżejszy, gdyż ma dużo niższą gęstość (ok. 1,8 g/cm3). Gęstość Kallisto jest tak niska, bo nie jest on obiektem skalistym (jak Merkury), tylko lodowym. Zawiera skaliste jądro, ale też lodowy płaszcz składający się z zestalonej wody, CO2 lub węglowodorów. Naukowcy podejrzewają, że wewnątrz obiektu znajdują się warstwy będące mieszaniną lodu, okruchów skalnych i metalu. Lodową powierzchnię Kallisto pokrywają liczne kratery. Mają różne wielkości i kształty (np. kształt misy lub okręgów współśrodkowych). Powierzchnia księżyca jest bardzo stara, uchodzi za jedną z najstarszych w Układzie Słonecznym.
Prawdopodobnie aktywność wulkaniczna Kallisto nie jest zbyt wysoka, inaczej materia wulkaniczna pokryłaby dawno powstałe kratery. Powierzchnia księżyca jest usiana drobnymi białymi punktami. Badacze przypuszczają, że to wierzchołki kraterów wypełnione lodem wodnym. Kallisto posiada bardzo cienką, wręcz szczątkową atmosferę. Składa się ona głównie z CO2, ale również z drobnych ilości tlenu i wodoru. Atmosfera jest tak silnie rozrzedzona, że drobiny gazów właściwie się ze sobą nie zderzają. Na warstwę gazów działa promieniowanie UV (emitowane przez Słońce). Cząsteczki są jonizowane i łatwo porywane przez pole magnetyczne Jowisza. Mimo to cienka atmosfera stale jest obecna. Świadczy to o ciągłym uzupełnianiu strat; źródłem CO2 może być erozja powierzchni. Badania uczynione przy pomocy sondy Galileo wskazują, że pod powierzchnią księżyca, na głębokości ok. 250 km, prawdopodobne jest obecny wszechocean ciekłej wody.
Powierzchnia Kallisto jest ciemna. Księżyc posiada niskie albedo: 0,22 (tylko 22% padającego nań światła zostaje odbite, reszta jest pochłaniana). Mimo absorbowania dużej ilości energii słonecznej (i co z tym związane, wzrostu temperatury) zestalone gazy na powierzchni obiektu zostają utrzymane (nie odsublimowują zbyt intensywnie). Zawdzięczamy to znacznej masie Kallisto; zestalone gazy utrzymywane są dzięki przyciąganiu grawitacyjnemu masywnego księżyca.
Kallisto obiega Jowisza w czasie ok. siedmiu ziemskich dni. Obrót jest synchroniczny, co oznacza, że księżyc jest nieustannie zwrócony do swej planety macierzystej tą samą stroną, podobnie jak Księżyc ziemski. Kallisto jest najodleglejszym z czterech księżyców Galileuszowych. Orbituje 1,8 – razy dalej od Jowisza niż Ganimedes, 2,8- razy dalej od Europy oraz 4,5- razy dalej od Io.
308 views