Gwiazdy popkultury – część 1

Gwiazdy inne niż Słońce z własnymi układami planetarnymi są podstawowym elementem wielu dzieł z gatunku science fiction. Pogląd, że mogą istnieć zamieszkane planety pozasłoneczne można dostrzec przynajmniej od czasów Giordano Bruno, który w swoim De l’infinito, universo e mondi (O nieskończoności, wszechświecie i światach) napisanym w 1584 roku oświadczył: są niezliczone słońca i nieskończona liczba ziem krąży wokół tych słońc, te światy są zamieszkane jeśli nie dokładnie tak jak nasze własne, a jeśli nie bardziej szlachetnie, to przynajmniej nie mniej zamieszkane i nie mniej szlachetne. Aluzje do mieszkańców układów planetarnych innych gwiazd pozostawały jednak rzadkie w literaturze przez kilka następnych stuleci. Jedną z nich znajdziemy w „Mikromegas” autorstwa Woltera (1752 rok), który wspomina podróżników z Syriusza.

Gdy narracja oparta na science fiction utrwaliła się na początku XX wieku, miejsca docelowe, takie jak Księżyc, Mars, Wenus i inne ciała w Układzie Słonecznym, zaczęły wydawać się niedostatecznie tajemnicze i tym samym atrakcyjne. Autorzy zaczęli przywoływać różne mechanizmy podróży nadświetlnych (lub statków kosmicznych którymi podróżowały całe pokolenia ludzi) i umieścili swoje historie na światach w układach planetarnych wokół innych gwiazd. Innowacja ta dała im swobodę konstruowania egzotycznych kosmicznych motywów. Tendencja stała się dominująca, gdy eksploracja Układu Słonecznego była na tyle kompletna, że ​​ostatecznie wykazała nieprawdopodobieństwo jakiejkolwiek wysoko rozwiniętej formy życia pozaziemskiego w jego obrębie.

Chociaż niektóre gwiazdy wymienione w dziełach science fiction są czysto wyimaginowane, wielu autorów i artystów woli używać nazw rzeczywistych gwiazd, które są dobrze znane astronomom, a nawet laikom, ponieważ są one szczególnie jasne na niebie lub dlatego, że są stosunkowo blisko Ziemi. Zagadnieniem rzeczywistych gwiazd w kulturze tutaj się zajmiemy.

Planetarne romanse
Każdą opowieść science fiction, której głównym miejscem akcji jest dana planeta i której fabuła opiera się na naturze tej planety, może być opisana jako „planetarny romans” (w przeciwieństwie do opery kosmicznej, która opowiada głównie o podróżach międzygwiezdnych). Nie wystarczy, że akcja toczy się po prostu w danym świecie. Na przykład „Kwestia sumienia (James Blish,1958 rok) rozgrywa się na planecie Lithia, ale nie jest planetarnym romansem ponieważ charakter lub opis tego świata ma niewielki wpływ na opowiedzianą historię. Jednym z wczesnych praktyków planetarnego romansu był Edgar Rice Burroughs (przykładem może być seria „Barsoom” napisana w latach 1912–1943 rozgrywająca się na Marsie). Jednak, podobnie jak w przypadku większości pisarzy swojej epoki, jego narracje nie wykraczały poza Układ Słoneczny, więc jego pracy nie znajdziemy na liście.

Układy planetarne (głównie hipotetyczne lub całkowicie fikcyjne) prawdziwych gwiazd pojawiających się w fikcji to:

36 Ophiuchi

• Diuna (1965) Franka Herberta i inne powieści osadzone w tym świecie. 36 Ophiuchi B jest okrążana przez planetę Giedi Prime, ojczyznę Rodu Harkonnenów. 
• Frontier: Elite II (1993) i Frontier: First Encounters (1995), gry komputerowe napisane przez Davida Brabena i innych. 36 Ophiuchi to system wydobywczy, w którym populacja górników skupiona jest na księżycu przypominającym Ziemię, znajdującym się na orbicie wokół gazowego olbrzyma.
• Star Carrier: Deep Space (2013) autorstwa Iana Douglasa. 36 Ophiuchi A jest okrążany przez proto-ogród zwany Arianrhod.
• Na początku czwartego odcinka (pt. „Angel Dark, Demon Bright”) Andromedy Gene’a Roddenberry’ego, Tyr Anasazi udziela Trance Gemini lekcji pilotażu, a Beka Valentine wyznacza ten system jako cel.

40 (ο²) Eridani (Keid)

• Diuna (1965) Franka Herberta i inne powieści osadzone w tym świecie. „Eridani A” jest okrążana przez planetę Richese zamieszkaną przez rozwiniętą technologicznie cywilizację. Ich urządzenia są powszechne i uważane za niezbędne w całym wszechświecie Diuny.
• Star Trek (od 1966 roku). Planeta Vulcan, świat rodzinny gatunku Wolkanów, krąży wokół 40 Eridani A. Ponadto w odcinku „Dom” serii Star Trek: Enterprise, dowiadujemy się, że Vulcan znajduje się „nieco ponad” 16 lat świetlnych od Ziemi. W rzeczywistości 40 Eridani A znajduje się 16,39 lat świetlnych od naszego Układu Słonecznego . Lokalizacja planety jest potwierdzona również przez mapę pokazaną w odcinku Star Trek: Discovery „Magia, która sprawi, że najrozsądniejszy człowiek oszaleje”.
• 2300 AD (1986), gra fabularna zaprojektowana przez Game Designers’ Workshop. Montaña, zamieszkała planeta-ogród, jest drugą planetą układu ο² Eri i jest siedzibą wspólnej argentyńsko-meksykańskiej kolonii.
• Trylogia Silicon Dreams (1986), interaktywne gry fabularne wydane przez Firebird w USA i Rainbird w Europie. Pierwsza część rozgrywa się w momencie gdy statek kolonizacyjny Snowball 9 znajduje się na kursie kolizyjnym z jedną z gwiazd układu, prawdopodobnie 40 Eridani A. Pozostałe dwie części rozgrywają się na fikcyjnej planecie Eden, również znajdującej się w tym układzie gwiezdnym.
• W serii powieści Star Carrier autorstwa Williama H. ​​Keitha Jr. (pod pseudonimem Ian Douglas) jedną z planet w systemie ο² Eri, jest świat nadający się do zamieszkania o nazwie Vulcan. Jest wyjątkowy wśród innych światów odkrytych przez człowieka, ponieważ ma nie tylko bogatą w tlen atmosferę, ale także życie, którego biochemia jest zgodna z ludzką (te same typy aminokwasów i cukrów). Na Vulcanie znajduje się wspólna niemiecko-argentyńska kolonia, choć jest ona dość słabo zaludniona. Niestety, planeta zostaje najechana przez rasę nowo odkrytych kosmitów, których biochemia również odpowiada ludzkiej i którzy uważają ludzi za nic więcej niż zwierzęta będące żywnością.
• Project Hail Mary autorstwa Andy’ego Weira opisuje podobny do pająków, pokryty skałami gatunek obcych, który pochodzi z gorącej i masywnej skalistej planety na orbicie około 40 Eridani. Ta fikcyjna planeta, zwana w powieści Erid, dzieli wiele właściwości z prawdziwą super-ziemią 40 Eridani Ab wykrytą w 2018 roku,

47 Ursae Majoris (Chalawan)

• Coyote (2002), trylogia Allena Steele. Znaczna część akcji serii rozgrywa się na Coyote – fikcyjnym, zamieszkałym księżycu 47 Ursae Majoris b (Bear). W sumie planeta ma sześć fikcyjnych satelitów – Pies, Jastrząb, Orzeł, Kojot, Wąż i Koza; z których tylko Kojot nadaje się do zamieszkania. 
• Old Man’s War (2005), powieść Johna Scalzi . Jednym z obszarów wojny, do których wysłany jest główny bohater, John Perry, jest Colony 622, fikcyjna planeta typu ziemskiego w układzie 47 Ursae Majoris. Stwierdzono, że mieszkańcy Colony 622 zostali wymordowani przez rdzenny gatunek obcych.

58 Eridani

• 58 Eridani pojawia się jako skolonizowany system znany jako Świat Bollam w serii Aeon 14 MD Coopera . Statek kolonizacyjny Intrepid trafia do systemu po napotkaniu zjawiska znanego jako Wstęga Kaptyena.
• Gwiazda jest kluczowym elementem opowiadania „Omphalos” amerykańskiego autora Teda Chianga .

61 Cygni

• Fundacja (1951–1993) Izaaka Asimowa. System gwiezdny 61 Cygni, w Sektorze Syriusza, jest według Lorda Dorwina potencjalnym miejscem pochodzenia ludzkiego gatunku.
• Time and Again (1951), powieść Clifforda D. Simaka . 61 Cygni to tajemniczy system, do którego planet nie sposób się zbliżyć.
• Mission of Gravity (1953), powieść Hala Clementa. Układ podwójny 61 Cygni jest domem dla supermasywnej planety Mesklin, która szybko się obraca i jest wysoce spłaszczona, z grawitacją 3g na równiku i 700g na biegunach. Chociaż system podwójny 61 Cygni jest znany jako system macierzysty Mesklina i jest często widziany na niebie, tak naprawdę nigdy nie jest w ten sposób nazwany w książce: 61 Cygni A jest zawsze nazywany po prostu „słońcem”, podczas gdy 61 Cygni B nosi nazwę Esstes.
• Andromeda: A Space Age Tale (1959), powieść Ivana Yefremova . Ziemia dalekiej przyszłości jest komunistyczną utopią, niemniej jednak zdolną do wysłania nie więcej niż kilku statków kosmicznych do najbliższych układów gwiezdnych, ponieważ podróże międzygwiazdowe są ograniczone przez prędkość światła. Jednym z tych bliskich sąsiadów jest 61 Cygni, która ma planetę i jest także szesnastą najbliższą Słońcu gwiazdą.  
• Danny Dunn and the Voice from Space (1967), książka dla dzieci napisana przez Raymonda Abrashkina i Jaya Williamsa. Modulowany sygnał radiowy pochodzący z 61 Cygni okazuje się być zakodowanym piktogramem wysłanym przez istoty pozaziemskie.
• A Little Knowledge (1977) Michaela Bishopa. Cygnostycy z planety krążącej wokół 61 Cygni to dwunożne istoty, które przybywają na Ziemię i powodują wielki wstrząs społeczny. Kazdy Cygnostyk ma dwoje oczu, każde z dwiema źrenicami; jedną wrażliwą na widmo gwiazdy 61 Cygni A, drugą wrażliwą na widmo swojego towarzysza 61 Cygni B.
• Tricentennial (1977), nagrodzone nagrodą Hugo opowiadanie Joe Haldemana. Wiadomość radiowa z 61 Cygni zmusza naukowców do udania się do układu gwiezdnego na pokładzie statku Daedalus, napędzanego fuzją jądrową.
• Blake’s 7 (1978–1981), program telewizyjny stworzony przez Terry Nation . Region wokół 61 Cygni, znany jest jako Strefa Mroku, jest jedyną przestrzenią kosmiczną w pobliżu Ziemi, która nigdy nie została zbadana, ponieważ jest domem dla obcej rasy, która jest wroga dla ludzkości i wypuściła nawet wirusa w bazie Federacji Terran.
• Portal (1986), interaktywna powieść Brada Freggera. W tej powieści gracz, wcielając się w nienazwanego astronautę, wraca z nieudanej 100-letniej podróży do 61 Cygni, aby odkryć Ziemię pozbawioną ludzi.
• Revelation Space (2000–2018), powieść i opowiadanie Alastaira Reynoldsa. 61 Cygni to główna gwiazda planety Sky’s Edge , planety podobnej do Ziemi, która znajduje się w nieustannej wojnie między rodzinami osadników.
• Earth & Beyond (2002–2004), internetowa gra fabularna wydana przez Electronic Arts. 61 Cygni to system na obrzeżach uniwersum gry.

61 Ursae Majoris

• Znana przestrzeń (1966), opowiadanie Larry Niven, opublikowane w ramach serii „Kształt przestrzeni” (1969). 61 Ursae Majoris jest systemem zawierającym planetę Kzin – dom wojowniczej rasy Kzinti.
• Star Trek. 61 Ursae Majoris jest okrążana przez planetę  Archer IV.
• 2300 AD (1986), gra fabularna zaprojektowana przez Game Designers’ Workshop. System zawiera planetę Joi, zamieszkały świata, który składa się z czterech etnicznych kolonii (azańskiej, brytyjskiej, niemieckiej i japońskiej), a także wolnego narodu Elysia, byłej francuskiej kolonii.
• Mass Effect (2007), gra wideo wydana przez Microsoft Game Studios. System, z którego pochodzi Ashley Williams.

70 Ophiuchi

• Diuna (1965) Franka Herberta i inne powieści osadzone w tym świecie. Sikun to trzecia planeta w systemie 70 Ophiuchi.
• Miri (1966), odcinek Star Trek: The Original Series napisany przez Adriana Spiesa . W opisie tego epizodu przygotowanym przez Jamesa Blisha, wydarzenia mają miejsce na planecie w układzie gwiezdnym 70 Ophiuchi. Ta planeta jest dokładnym duplikatem Ziemi w każdym szczególe.
• Starforce: Alpha Centauri (1974), gra planszowa science fiction wydana przez Simulation Publications na podstawie koncepcji Redmonda Simonsena. W tej grze, a także w pobocznej grze StarSoldier, 70 Ophiuchi jest ojczyzną Rame, zaawansowanej kosmicznej rasy.
• The Ophiuchi Hotline (1977), powieść Johna Varleya. Ludzkość przetrwała dzięki technologii uzyskanej z informacji z „Ophiuchi Hotline”, sygnału radiowego najwyraźniej emitowanego przez gwiazdę 70 Ophiuchi.
• Frontier: Elite II (1993) i Frontier: First Encounters (1995), gry komputerowe napisane przez Davida Brabena i innych. System 70 Ophiuchi posiada gospodarkę opartą na górnictwie i przemyśle ciężkim.
• W powieści Endymion napisanej przez Dana Simmonsa mówi się, że świat znany jako Mare infinitus jest wodnym księżycem planety orbitującej wokół 70 Ophiuchi A.
• W serii Star Carrier Iana Douglasa, 70 Ophiuchi posiada podobną do Ziemii planetę – Ozyrysa, skolonizowaną przez ludzi. 

82 Eridani

W 2011 roku istnienie trzech super-ziem zostało potwierdzone na orbitach wokół 82 Eridani (HD20794).

• Orbit Unlimited (1961), powieść Poula Andersona. Powieść opowiada o kolonizacji planety Rustum, fikcyjnego świata krążącego wokół 82 Eridani, przez grupę uchodźców z autorytarnej planety Ziemia. Ciśnienie atmosferyczne Rustum jest tak duże, że tylko jego góry i wysokie płaskowyże nadają się do osiedlania się przez ludzi.
• He Fell into a Dark Hole (1973), opowiadanie Jerry’ego Pournelle’a pierwotnie opublikowane w magazynie „Analog”. Statki kosmiczne w tajemniczy sposób znikają na bezpośredniej ścieżce „Alderson” (hiperprzestrzeni) z planety Meiji w układzie 82 Eridani na Ziemię.
• Enigma (1986), druga część serii powieści „Trigon Disunity” autorstwa Michaela P. Kube-McDowella. System 82 Eridani jest domem dla małej, prymitywnej ludzkiej kolonii o nazwie Muschynka.
• Epona (1996), bardzo szczegółowo opisany świat science fiction, opracowany przez zespół ponad 30 naukowców, autorów i artystów z wielu różnych krajów, opisany w eseju Epona autorstwa Wolf Read’a , który ukazał się w Analog Science Fiction and Fact (listopad 1996).
• Ark (2009), powieść Stephena Baxtera. 82 Eridani jest rodzimą gwiazdą planety Ziemia II, której znaczne nachylenie osiowe i ekscentryczna orbita powodują sezonowe wahania pogodowe na tyle ekstremalne, że zniechęcają do kolonizacji.
• Latency (2010), opowiadanie Simona Petrie, pierwotnie opublikowane w magazynie Aurealis. Niewielki zespół ksenobiologów i geochemików stara się zrozumieć tajemnicze, samoregulujące się glony, które są jedyną formą życia rodzimą dla Charis, podobnej do Ziemii planety krążącej wokół 82 Eridani.
• W książce Gary’ego Gibsona Stealing Light (Shoal Sequence) 82 Eridani jest miejscem kłótni między Lucasem Corso i Bullem Northcuttem.
• Powieść Guardian of Night (2012) Tony’ego Danielsa rozgrywa się częściowo w „okolicach 82 Eridani”.
• The Last Log of the Lachrimosa, opowiadanie osadzone w uniwersum Revelation Space autorstwa Alastaira Reynoldsa, pierwotnie opublikowane przez Subterranean Press . Akcja rozgrywa się na fikcyjnej planecie Holda w układzie 82 Eridani.

94 Aquarii

• Nieoczekiwany (2001), odcinek Star Trek: Enterprise napisany przez Ricka Bermana i Brannona Bragę. Odcinek nawiązuje do cywilizacji Fellebian. Książka informacyjna Star Trek: Star Charts (2002) przedstawia 94 Aquarii jako potrójny układ, wokół którego orbituje planeta Fellebia.

107 Piscium

• Absolution Gap (2003), powieść Alastaira Reynoldsa. 107 Piscium jest okrążana przez gazowego giganta Haldorę, którego z kolei obiega nadający się do zamieszkania księżyc Hela, skolonizowany w XXII wieku.
• Starhawk (2013), powieść Jacka McDevitta. 107 Piscium jest okrążana przez planetę Selika, przechodzącą operacje terraformowania.

---

Wszystkie wpisy z serii “Gwiazdy popkultury” można znaleźć pod adresem https://astrofan.pl/tag/gwiazdy-popkultury/

---

Główne żródło – angielska Wiki

 

281 views