KALENDARZ

paź
5
sob.
2024
Pozagalaktyczna cefeida na zdjęciu E.Hubble’a w 1923 roku
paź 5 całodniowy

W 1923 Edwin Hubble wykonał dokładne zdjęcia M31 przy użyciu największego wówczas, 2,5-metrowego teleskopu zwierciadlanego. Szukając na nich gwiazd nowych, przypadkowo odnalazł na jednym z nich gwiazdę zmienną. Zdjęcie, na którym ją zaznaczył, jest jedną z najbardziej znanych astronomicznych fotografii. Odnajdując kolejne, zidentyfikował je jako cefeidy, co pozwoliło mu obliczyć odległość do Galaktyki Andromedy.

 

Powyżej zdjęcie słynnej cefeidy z teleskopu Hubble’a.

paź
8
wt.
2024
Maksimum Drakonidów
paź 8 całodniowy

Drakonidy (DRA) zwane też Giacobinidami – coroczny stały rój meteorów o aktywności między 6 października a 10 października i maksimum przypadającym na 8 października.

Ich radiant znajduje się w gwiazdozbiorze Smoka. Są pozostałością komety 21P/Giacobini-Zinner, która okrąża Słońce w ciągu 6,6 roku. W takim też cyklu kometa zbliża się do Ziemi rozsiewając na swej orbicie drobiny pyłu pochodzące z jej jądra. Kiedy nasza planeta biegnąc wokół Słońca wpada w chmurę “kosmicznego żwiru”, obserwujemy to w postaci “deszczu meteorów”. Najsłynniejsze wybuchy aktywności Drakonidów miały miejsce w 1933 oraz 1946 roku, kiedy obserwowano nawet kilkaset meteorów w ciągu minuty!

Zaplanujmy nasze wyjście wówczas, gdy wieczorem robi się zupełnie ciemno. Poszukajmy takiego miejsca, które będzie jak najmniej zanieczyszczone światłem – im dalej od centrum miasta, tym lepiej. Z początku powinniśmy dać sobie nawet kwadrans na przyzwyczajenie oczu do zupełnej ciemności.

paź
10
czw.
2024
Odkrycie Trytona w 1846 roku
paź 10 całodniowy

Największy księżyc Neptuna został odkryty przez Williama Lassella 10 października 1846 roku, zaledwie 17 dni po odkryciu samej planety.

paź
21
pon.
2024
Maksimum Orionidów
paź 21 całodniowy

Rój jest widoczny pomiędzy 2 października a 7 listopada. Maksimum aktywności tego roju występuje zwykle w okolicach 21-22 października. Jest ono przy tym bardzo szerokie – kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt małych meteorów na godzinę możemy obserwować między 19 a 24 października.

Trzeba przy tym zaznaczyć, że Orionidy najlepiej obserwować w drugiej połowie nocy. Wtedy bowiem radiant roju (czyli miejsce, z którego zdają się wybiegać jego meteory), leżący na granicy gwiazdozbiorów Oriona i Bliźniąt, znajduje się wysoko nad horyzontem.

Rój ten jest wygodny do obserwacji zarówno dla obserwatorów na półkuli północnej jak i południowej. W naszych szerokościach geograficznych radiant Orionidów wschodzi około godziny 19 UT. Góruje natomiast o godzinie 3 UT na wysokości ponad 50 stopni i do świtu pozostaje dość wysoko nad horyzontem. Dobrze więc nadaje się do obserwacji w drugiej połowie nocy.

Orbita komety Halley’a, która jest ciałem macierzystym Orionidów, przecina się z orbitą Ziemi w dwóch miejscach. Materiał pozostawiony przez kometę w jednym z tych miejsc daje meteory z roju Eta Aquarydów, a w drugim z roju Orionidów. W tym drugim przypadku materiał kometarny jest rozrzucony na tak dużym obszarze, że Ziemia przechodzi przez niego przez prawie cały miesiąc. Są to zjawiska bardzo szybkie, bo wchodzą w naszą atmosferę z prędkością 66 km/s.

Najwcześniejsze doniesienia na temat tego roju pochodzą z kronik chińskich. Pierwsze źródła europejskie, które wspominają o Orionidach datują się dopiero na XIX wiek i są związane z obserwacjami A.S. Herschela. W roku 1911 C.P. Olivier zasugerował, że podobnie jak Eta Aquarydy rój ten związany jest ze znaną kometą 1P/Halley.

 

lis
1
pt.
2024
Odkrycie pierwszego centaura
lis 1 całodniowy

(2060) Chiron, inaczej 95P/Chiron został odkryty 1 listopada 1977 roku, na zdjęciach wykonanych 18 października przez Charlesa Kowala w obserwatorium astronomicznym na Mount Palomar. Nazwa planetoidy pochodzi od Chirona, jednego z najbardziej znanych centaurów w mitologii greckiej.