Obserwacje i fotografia sztucznych satelitów

przez · 11 października 2018

sztuczne satelity

Od 1957 roku, kiedy rozpoczęła się era „podboju kosmosu”, co roku do przestrzeni wokółziemskiej trafiały kolejne urządzenia telekomunikacyjne, naukowo-badawcze i szpiegowskie. Obecnie Ziemię okrąża kilka tysięcy satelitów! Osoba regularnie spoglądająca w rozgwieżdżone niebo może mieć pewność, że stanie się świadkiem przelotu sztucznego satelity Ziemi. Odniesie wówczas wrażenie, jakby jedna z gwiazd zaczęła nagle przemieszczać niebo, to jaśniejąc, to znów blednąc.

Wiele sztucznych satelitów Ziemi jest dobrze widocznych nieuzbrojonym okiem. Ich jasność może dojść nawet do -9 mag, jeśli obserwator zostanie nagle oślepiony przez światło słoneczne odbite od baterii słonecznych satelity. Obserwowanie sztucznych satelitów, zwłaszcza największych, może stanowić nie lada przeżycie. Niektórzy astronomowie amatorzy prowadzą systematyczne „polowania” na te obiekty; najwytrwalsi fotografują je w dużym powiększeniu, za pomocą specjalnych kamer śledzących. Na uzyskanych w ten sposób zdjęciach wyraźnie widoczne stają się kształty tych urządzeń i zainstalowane na nich systemy baterii słonecznych.

Sposób obserwacji

Obserwacje sztucznych satelitów najlepiej zaplanować wcześniej. Szczegółowe informacje na temat pory przelotów w konkretnym miejscu na Ziemi można znaleźć w internecie. Dokładność uzyskanych danych zależy od precyzji, z jaką osoba zainteresowana wprowadza współrzędne geograficzne lub wybiera dane: nazwę państwa, miasta czy dzielnicy. Niezwykle efektowne rozbłyski baterii słonecznych (np. satelitów Iridium) trwają tylko kilkanaście sekund, należy zatem możliwie dokładnie kontrolować czas, aby nie przeoczyć nagłego pojaśnienia. Można także śledzić doniesienia o wystrzeleniu wahadłowców, które przybliżają się do ISS (International Space Station). Nie trzeba nikogo przekonywać do zapierającej dech obserwacji cumowania statku kosmicznego, wart poświęconego czasu jest także widok ISS na tle tarczy Księżyca w pełni. Warto zwrócić uwagę na najbardziej znane satelity, tj. ISS, Iridium i HST (Hubble Space Telescope – teleskop Hubble’a). Wyruszając na miejsce obserwacji, warto się upewnić co do poprawności wskazań zegarka. Przed pojawieniem się satelity należy zlokalizować miejsce na niebie, z którego obiekt będzie nadlatywał, a podczas przelotu zwrócić uwagę na czas jego trwania, trasę i jasność satelity. Warto sfotografować to ciekawe zjawisko; w tym celu należy umocować aparat (najlepiej szerokokątny) na statywie i precyzyjnie wycelować go w stronę przewidywanego rejonu przelotu sputnika. Ekspozycja powinna się zacząć na kilkanaście sekund przed przewidywanym czasem przelotu i zakończyć po zniknięciu satelity.

ISS

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna jest na tyle duża, a jej moduły baterii słonecznych odbijają tyle światła słonecznego, że stacja jest widoczna z Ziemi jako bardzo jasny obiekt poruszający się po niebie z jasnością nawet -5,7 magnitudo.

 

Flary Iridium

Dzięki zastosowanym w ich budowie trzem antenom, które prawie bez strat odbijają promienie słoneczne, satelita Iridium podczas przelotu może utworzyć na niebie silny błysk (flarę) o jasności nawet do -8 magnitudo. Błyski o takiej jasności mogą być widoczne nawet w dzień.
Flara Iridium jest jednym z piękniejszych zjawisk na nocnym niebie, trwającym jednak bardzo krótko (kilka sekund).
Ze względu na to, że flary Iridium są nadzwyczaj jasne stały się problemem dla astronomów – Czuła aparatura teleskopów może ulec uszkodzeniu, gdy w polu widzenia pojawi się tak jasny obiekt. Na szczęście flary Iridium można przewidywać – Powstało kilka specjalistycznych programów, które na podstawie danych o orbicie, pochyleniu płaszczyzn anten, oraz pozycji słońca potrafią z bardzo dużą dokładnością przewidzieć moment błysku. Do grona tych programów należy między innymi polski Orbitron. Istnieje też kilka stron internetowych, które po podaniu dokładnego położenia obserwatora potrafią przewidzieć widoczne błyski.

Iridium 66, autor: LibMar

Inne:

 

Oprogramowanie i serwisy online

Programy pomocne przy obserwacjach satelitów. Dzięki tym programom możemy wyznaczyć dokładny czas przelotu, jasność i współrzędne na niebie danego satelity. Wystarczy tylko podać naszą lokalizację czyli współrzędne geograficzne. Do poprawnego działania potrzebne są aktualne tzw. pliki TLE, zawierające dane o orbitach sztucznych satelitów.

Orbitron  http://www.stoff.pl/downloads.php
Program wyświetla na bieżąco położenie wybranych przez nas satelitów wraz z ich orbitami na mapie świata lub na radarze. Aby znaleźć przeloty dla naszej lokalizacji należy najpierw uzupełnić zakładkę „Lokalizacja” w dolnym menu. A następnie przejść do zakładki „Ustawienia predykcji” gdzie możemy ustawić przedział czasu i warunki obserwacji. Na końcu w zakładce „Predykcja” po wybraniu Przeloty/Flary klikamy „Szukaj” i otrzymujemy wyniki. Program posiada również inne opcje np. szczegółowe informacje o wybranym satelicie. Aktualizacja plików TLE odbywa się automatycznie po upływie terminu ważności. Aby przeprowadzić aktualizacje ręcznie należy otworzyć „Ustawienia -> Aktualizator TLE -> Zaznacz tę grupę do autoaktualizacji” a następnie z menu „Autoaktualizacja TLE”.

Heavens-Above.com  http://www.heavens-above.com/
Serwis o dużych możliwościach, charakteryzujący się przejrzystością. Zawiera szczegółowe dane nie tylko o satelitach ale również dane astronomiczne. Aby wyznaczyć przeloty trzeba wprowadzić swoje współrzędne lub wybrać miejscowość z mapy lub z bazy. Dobrym rozwiązaniem jest założenie własnego konta w serwisie.

CalSky.com   http://www.calsky.com/
Bardzo rozbudowany serwis o ogromnych możliwościach. Na początku warto się zarejestrować, skonfigurować konto oraz współrzędne i przejść do działu „Satellites”. Tam do dyspozycji mamy bardzo wiele opcji m.in. przeloty satelitów na tle tarczy Słońca, Księżyca. Serwis ten jest bardzo rozbudowany i posiada bardzo szczegółowe dane astronomiczne na temat np. planet, komet, asteroid, głębokiego nieba. Można również skorzystać z kalendarza astronomicznego w którym znajdują się wszystkie przewidywane zjawiska astronomiczne.

Inne

  • Na śledzenie satelitów w czasie rzeczywistym z wykorzystaniem map Google pozwala strona – http://www.n2yo.com.
  • Inne programy to np. Gpredict, SatScape, J-TRACK, J-Track 3D, TRAKSAT, Footprint Satellite Tracking.
  • Przeloty satelitów można sprawdzać również w popularnym programie – Stellarium.

Posiadacze urządzeń z systemem Android mają do dyspozycji sporą ilość programów pozwalających śledzić ISS i Iridium. Korzystanie z nich ułatwia lokalizowanie użytkownika za pomocą GPS oraz możliwość korzystania z „alarmów” przypominających o przelocie. Niektóre z nich mają wbudowaną prognozę pogody

Przykładowe programy:

 

1 659 views

Tagi:

Możesz również polubić…

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *